Milimir Govedarica smijenjen je sa funkcije načelnika u MUP RS zbog milionskih malverzacija, što nije bila prepreka za njegovo imenovanje za pravobranioca Republike Srpske!
Piše: B1info.ba
Čim su otkrivene njegove mahinacije, Govedarica je smijenjen i u normalnoj zemlji karijera na javnim funkcijama bi ovdje i završila. Govedarica je ipak nagrađen pa je, čim je prošlo dovoljno vremena da se afera donekle zaboravi, postavljen za pravobranioca Republike Srpske, a zatim i za člana Upravnog odbora „Alumine“.
Govedaričine mahinacije
U prethodnoj priči koju smo objavili dokumentovano je kako je Govedarica, kao načelnik Jedinice za suzbijanje privrednog kriminaliteta, finansijske istrage i suzbijanje pranja novca MUP RS iskoristio službeni položaj i eksproprijacijom zemljišta i vještim mahinacijama u preprodaji porodične imovine oštetio državu a sebi pribavio koristi od blizu milion maraka.
Razvoj njegove karijere kao člana UO „Alumine“, u koju je Govedarica došao nakon što je imenovan za pravobranioca, zajedno sa imenovanjem Milana Bastaha, njegovog stručnog saradnika u PRS u UO „Birača“, sugeriše da se radi o smišljenim potezima koji za cilj imaju postavljanje ljudi sa vrlo diskutabilnom prošlošću na ključne pozicije sa veoma velikom količinom odgovornosti.
„Alumina“ je kćerka firma „Birača“ i sasvim je jasno da se radi o uvezanim aktivnostima. Sumnjivo je relativno brzo imenovanje Govedarice od strane države na obe funkcije, a potom i upadljiv manjak novca u dobiti kompanije u kojoj je član UO u odnosu na period kad on nije bio član.
Milimir Govedarica smijenjen je u MUP RS početkom 2015. godine zbog učešća u sumnjivim transakcijama oko eksproprijacija u Gackom, o čemu smo pisali u prethodnoj priči. Za pravobranioca Republike Srpske izabran je na sjednici Narodne skupštine RS 20. jula 2017. godine. Na istoj sjednici imenovan je i njegov zamjenik Borislav Jeličić, koji je ubrzo, već u februaru 2019. godine osuđen za malverzacije, jer je u predmetu „Poljoprivredna škola“ omogućio da društvena imovina grada Banjaluka pripadne privatnim firmama.
Kako je moguće da su se Govedarica i Jeličić, nakon što su se pokazali kao stručnjaci u poslovima prebacivanja društvene svojine u privatne ruke, našli na poziciji da štite državu od upravo takvih pojedinaca i grupa? Da li je razlog njigovog imenovanja to što su bili nedovoljno dobri da i prikriju svoja djela, pa su zbog ucjena imenovani na pozicije da služe kao žrtvena jagnjad za izvlačenje velikih količina državnog novca i u svoje, ali i tuđe ime.
„Birač“ i „Alumina“
Govedarica je u UO „Alumina“ d.o.o. Zvornik izabran 25. juna 2018. godine. Pravobranilaštvo je potvrdilo da ga je na to mjesto imenovao Lazo Đurđević, stečajni upravnik „Birača“. „Alumina“ je kćerka firma „Birača“, a Govedarica je i dalje član UO, navedeno je na veb-sajtu kompanije.
Milan Bastah, stručni saradnik u Pravobranilaštvu (dakle podređen pravobraniocu Milimiru Govedarici) imenovan je u UO Birača nešto više od dva mjeseca kasnije – 3. septembra 2018. Ovo nam je potvrđeno iz Pravobranilaštva i Suda u Bijeljini.
Imenovan je umjesto dotadašnjeg člana Dragana Božovića iz Poreske uprave RS. Odlukom koju je 23. avgusta donio pravobranilac RS, precizirano je da će Bastah mijenjati glavnog pravobranioca u zastupanju Poreske uprave u ovom stečajnom postupku, te da je dužan da obavještava pravobranioca i direktora nadležnog područnog centra PU o svim ročištima i preduzetim radnjama.
Govedarica je rekao da su Poresku upravu do sada u svim stečajnim i likvidacionim postupcima zastupali njeni zaposleni na osnovu ovlaštenja pravobranioca.
„Međutim, unazad nekoliko mjeseci mi smo počeli da preuzimamo zastupanje Poreske uprave u određenim predmetima. Prvo smo u Područnom centru Banjaluka preuzeli između 30 i 40 predmeta, a sada smo, u dogovoru sa Poreskom upravom, krenuli i po drugim centrima“, rekao je Govedarica, najavljujući preuzimanje još 20-ak predmeta na području Zvornika i Bijeljine. Tvrdi da su ekonomičnost i efikasnost i zaštita imovine RS osnovni razlozi zbog kojeg je Pravobranilaštvo počelo da preuzima ovaj posao.
Stvorila se, dakle, čudna situacija: dok su u Pravobranilaštvu Republike Srpske, Milimir Govedarica je šef Milanu Bastahu. Sa druge strane, kad se razmatra izvještaj rada „Alumine“, u čijem odboru sjedi Govedarica, Milan Bastah kao član UO „Birač“ je nadređen Govedarici.
Pitanje kao da se nameće samo od sebe: da li može Milan Bastah da glasa protiv izvještaja u čijem sastavljanju je učestvovao Milimir Govedarica, koji mu je ujedno i šef? Mogu li dva čovjeka mijenjati pozicije nadređenosti i podređenosti u zavisnosti u kojoj kancelariji sjede?
Ukoliko ovo nije problem, ostaje upitno da li je moguće da Bastah objektivno i nezavisno sagleda i procijeni izvještaj koji je sačinio Govedarica koji mu je šef, i glasa protiv istog ako je on štetan po poslovanje „Birača“?
Smanjena dobit
Ono što upada u oči je da je, čim se dvojac Govedarica-Bastah pojavio u upravnim odborima, odjednom nastala ogromna razlika u dobiti, što je vidljivo iz finansijskog i revizorskog izvještaja 2017. godine, u odnosu na prethodnu. Prihodi „Alumine“ u 2017. godini iznosili su 239,7 miliona KM, dok su godinu ranije bili manji za 45,7 miliona maraka – iznosili su 194 miliona KM. Uprkos rastu prihoda, dobit je smanjena za 7,5 miliona KM – sa 13 miliona maraka u 2016. godini, na svega 5,45 miliona maraka.
Članovi Odbora povjerilaca Fabrike glinice „Birač“ nezadovoljni su ostvarenim rezultatima „Alumine“, kao i milionskim rashodima za advokate koji zastupaju „Birač“ i „Aluminu“. U zapisniku sa 75. sjednice Odbora povjerilaca navode se zamjerke na pomenute iznose, koje je iznosio stečajni upravnik Lazo Đurđević. Uprava „Alumine“ se pravdala da je dobit manja iz niza razloga, između ostalog zbog povećanja cijene lužine, blokade računa, nemogućnosti skladištenja, ali Odbor povjerilaca i stečajni upravnik nisu bili zadovoljni obrazloženjima.
Ministarstvo pravde RS nam je odgovorilo da nema nikakve veze sa ovim imenovanjima. Ministar je, imajući u vidu i značaj uloge pravobranioca i veliku medijsku pažnju u vezi sa dešavanjima u Alumini i Biraču ipak morao da reaguje.
Sukob interesa
Sve činnjenice sugerišu na to da se Govedarica nalazio u poziciji sukoba interesa. Pozicija nadređeng u odnosu na Bastaha ga je dovela u situaciju da šta god UO „Alumine“ odluči, ima barem jednu osobu u UO „Birač“ koja će glasati za.
On se od ove tvrdnje branio time da Zakonom o sprečavanju sukoba interesa u organima vlasti RS nije obuhvaćeno i Pravobranilaštvo Republike Srpske. Postoji pak obrazloženje drugog slučaja dato od strane Komisije za sprečavanje sukoba interesa u kom se navodi kako je Komisija dužna da kontroliše postojanje sukoba interesa samo u odnosu na zakon, ali da su i drugim propisima određeni slučajevi u kojima postoji sukob interesa i nadležnost organa koji o tome vode računa.
Tako da je opravdanje Govedarice, ali i resornog ministarstva – nesuvislo!
Pitanje „da li se imenovanjima Govedarice i Bastaha iz Pravobranilaštva u upravne odbore firmi majke i kćerke radi o sukobu interesa?“ više nije ni hipotetičko. Situacija u kojoj se našao predstavnik Pravobranilaštva da kao član Odbora povjerilaca FG Birač u stečaju razmatra finansijski izvještaj Alumine u čijoj upravi je Milimir Govedarica se već desila. Zapisnici sa sjednica Odbora povjerilaca govore da su izvještaji sumnjivi, povjerioci nisu zadovoljni a obrazloženja za manjak dobiti nisu zadovoljavajuća.
Kako se radi o situaciji da podređeni pravobraniocu treba da glasa protiv izvještaja svog nadređenog koja se do sada nije dešavala te se ona, na neki način, nalazi u pravnom vakuumu.
Izgleda da niko ne može da ponudi adekvatan odgovor na pitanje da li i u ovom slučaju postoji sukob interesa? Pokušali smo da tražimo tumačenje od kancelarije Republičke komisije za utvrđivanje sukoba interesa u organima vlasti Republike Srpske. Naš upit o tome da li su navedeni dvojac Bastah-Govedarica, članovi Upravnih odbora Birača i Alumine ali ujedno i zaposleni u Pravobranilaštvu u sukobu interesa, do zaključivanja ovog teksta nije dobio odgovor.
Kako se Pravobranilaštvo nalazi pod oblašću kojom rukovodi Ministarstvo pravde Republike Srpske, koje za svoj rad odgovara Narodnoj skupštini Republike Srpske, pokušali smo tu dobiti tumačenje ovog odnosa koji je po svemu sudeći specifičan.
I pored svih pokušaja poslanici SNSD-a, DNS-a, DEMOS-a i ostalih stranaka koji čine vladajuću koaliciju u ovom tijelu su se skrili iza zida šutnje. Niko od njih nije želio da komentariše ovaj slučaj, ili su nas uvjeravali da su zauzeti te da će nam odgovor dostaviti pismeno, što se nikad nije ni desilo.
„Ja zaista nemam saznanja o tome, a ovo pitanje bi trebalo postaviti Komisiji za (za utvrđivanje) sukob(a) interesa (u organima vlasti Republike Srpske), pošto su oni ti koji tumače gdje neko radi i čime se bavi i da li je neko u sukobu interesa.“ bio je komentar Dušice Šolaje, narodnog poslanika u NSRS.
Sa druge strane, poslanik SDS u Narodnoj skupštini Republike Srpske Nebojša Vukanović vrlo je glasan kad su u pitanju hercegovačke malverzacije Milimira Govedarice.
„Imajući u vidu na koji je način ranije oštetio državu u preprodaji kuće u Gacku i oteo državno zemljište, jasno je da je Govedarica u klasičnom sukobu interesa“ rekao je rekao je Vukanović.
Po njegovom mišljenju, nema sumnje u to koji su kvaliteti i kompetencije bile ključne u imenovanju Govedarice u Pravobranilaštvo:
„Umjesto da štiti imovinu Republike Srpske i potraživanja u Alumini i Biraču sasvim je sigurno da je nezakonito imenovan i da je došao samo da odradi prljave poslove za centre moći i učestvuje u pljački. Očigledno je ucijenjen, u šaci i zgodan za peglanje prljavih poslova sa državnom imovinom na višem nivou.“ kategoričan je Vukanović.
Tekst je proizveden u okviru medijskog poola-a Mreže ACCOUNT (Antikorupcijska mreža organizacija civilnog društva)