Mi, dole potpisane organizacije posvećene promociji univerzalnih ljudskih prava, želimo da izrazimo snažnu podršku neprofitnim organizacijama i medijima iz Republike Srpske, koja je entitet u Bosni i Hercegovini, i da osudimo napore vlasti u Republici Srpskoj koje žele da ograniče ljudska prava, naročito slobodu izražavanja i udruživanja branitelja ljudskih prava, medija i onih koji otvoreno kritikuju korupciju i kršenje zakona od strane vlasti.
Izvor: Saopštenje; Foto: Melani Isović
Vlada Republike Srpske želi da nametne nove zakone u svojoj nadležnosti: izmjene i dopune Krivičnog zakonika Republike Srpske kojima se kleveta i uvreda kriminalizuju članovima 208a. i 208b, kao i iznošenje ličnih i porodičnih prilika članom 208v, i Nacrt zakona o posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija u Republici Srpskoj kojim se uspostavlja poseban registar nevladinih (neprofitnih) organizacija osnovanih u Republici Srpskoj koje primaju sredstva iz inostranstva, te ih označava kao „agente stranog uticaja“ čime se dodatno birokratizuje i otežava njihov rad.
Oba zakona namjerno su nejasna i mogu se izuzetno široko tumačiti kako bi se u velikoj mjeri ograničila sloboda izražavanja i udruživanja branitelja ljudskih prava, medija, novinara, aktivista, nevladinih organizacija i svih drugih građana. Prema pravnim analizama vodećih pravnih stručnjaka, ovi zakoni se ne mogu smatrati „neophodnim u demokratskom društvu“. Štaviše, promjene u zakonima Republike Srpske neće ugušiti slobode samo unutar Republike Srpske, već će imati potencijalno zastrašujući uticaj na čitavu Bosnu i Hercegovinu. Oni predstavljaju direktan zakonodavni napad na civilno društvo, medije i otvoreno izražavanje bilo koje vrste kritike ili neslaganja.
Međunarodni standardi ljudskih prava o slobodi izražavanja i slobodi udruživanja, kao i međunarodne obaveze Bosne i Hercegovine koji proističu iz članstva u Savjetu Evrope, OEBS-u i Ujedinjenim nacijama uopšte nisu uzete u obzir u pripremi ovih zakona i u raspravi o njima. Okvir za dobijanje statusa kandidata Bosne i Hercegovine u Evropskoj uniji jasno nalaže da Bosna i Hercegovina mora ispuniti određene uslove, među kojima mora garantovati slobodu izražavanja i slobodu medija, kao i vladavinu prava i druga osnovna prava. Pravne inicijative koje se javljaju u Republici Srpskoj sušta su suprotnost tome.
Pozivamo sve nadležne organe da poštuju svoje obaveze prema međunarodnim standardima ljudskih prava tako što će učiniti sve što je u njihovoj moći da spriječe usvajanje ovih zakona. Ukoliko se ovi zakoni donesu, mnoge neprofitne organizacije biće spriječene da rade, a mnogi mediji i novinari moraće primijeniti autocenzuru. Ovi zakoni bi bili neizmjerno štetni za građanski prostor u Bosni i Hercegovini i direktno bi uticali na civilno društvo i medije u Republici Srpskoj.
Promocija i zaštita jednakih i neotuđivih prava čine osnovu vladavine prava, mira i bezbjednosti. Ovo je posebno važno u kontekstu Bosne i Hercegovine kako bi se osiguralo da ljudska prava i slobode ne budu unazađene, te da se vlasti ponašaju u skladu sa demokratskim principima i standardima ljudskih prava. Ukoliko se to ne dogodi, krhka demokratija u Bosni i Hercegovini može se vrlo lako razbiti u sitne komade.
Udruženje novinara Bjelorusije – Belarusian Association of Journalists (BAJ)
Centar za mirovne studije – Centre for Peace Studies
Građanske inicijative Beograd – Civic Initiatives Belgrade
Civil Rights Defenders
Međunarodna federacija za ljudska prava, u okviru Opservatorije za zaštitu branitelja ljudskih prava – FIDH (International Federation for Human Rights), within the framework of the Observatory for the Protection of Human Rights Defenders
Front Line Defenders
Helsinški odbor za ljudska prava u Srbiji – Helsinki Committee for Human Rights in Serbia
Centar ljudskuh prava ZMINA – Human Rights Centre ZMINA
Kuća ljudskih prava Beograd – Human Rights House Belgrade
Fondacija Kuće ljudskih prava – Human Rights House Foundation
Kuća ljudskih prava Tbilisi – Human Rights House Tbilisi
Kuća ljudskih prava Zagreb – Human Rights House Zagreb
Institut za medije Gruzija – Media Institute Georgia
PEN Bjelorusija – PEN Belarus
Protection International
Rights Georgia
Sapari
The Secretariat of the Shelter Movement in Norway
Svjetska organizacija protiv mučenja, u okviru Opservatorije za zaštitu branitelja ljudskih prava – World Organisation Against Torture (OMCT), within the framework of the Observatory for the Protection of Human Rights Defenders