„Moj život je besmislen kada ne stvaram filmove. Dostigao sam tačku u kojoj je film jedino što me čini cijelim. Film je jedino što imam. On je za mene i sredstvo i cilj.“ Pedro Almodovar
Piše: Vedran Grahovac
Velikih i priznatih reditelja bilo je i biće uvijek. Reditelja koji su prepoznatljivi po jednom kadru ili nekom drugom segmentu svog filma nema baš puno, bez obzira o kojem periodu da govorimo. To su oni za koje kažemo da cijelog života snimaju jedan film i čiji je opus zapravo jedinstvena ideja i koncept kojeg se beskompromisno i konstantno drže. Jedan od njih jeste proslavljeni i nagrađivani Španac, Pedro Almodovar, uz Luisa Bunuela jedan od najvećih reditelja koje je Španija ikada imala.
Nagrade za najbolji scenario i režiju na festivalu u Kanu, Bafta, Goja, Oskar i Zlatni globus samo su neke od onih koje su otišle u ruke ovog velikog umjetnika. Ali ono što Almodovara čini velikim puno više od nagrada, koje svakako potvrđuju njegov kvalitet, jeste autentičan filmski izražaj i autorski pečat. Upravo taj izražaj postavio ga je ne samo na vrh španske nego i evropske, odnosno svjetske kinematografije.
Filmom „Žene na ivici nervnog sloma“, za koji dobija nominaciju za Oskara, privukao je pažnju filmske javnosti van matične Španije i od tada njegov lik i djelo prisutni su u kontinuitetu, kako u Evropi, tako i u Americi. Za film „Sve o mojoj majci“ sa Penelopom Cruz u glavnoj ulozi osvaja Oskara za najbolji strani film. Za razliku od mnogih neameričkih reditelja koji su osvojili Oskara, Almodovar nije ušao u mašineriju zvanu Holivud u kojoj su mnogi evropski reditelji ili oni koji ne stvaraju na engleskom jeziku izgubili svoju autentičnost koju su imali u svojim matičnim državama. Vremenom postaje jedan od onih reditelja koji je „in“ i za čije se filmove može reći da su mejnstrim, ali i prava ozbiljna remek-djela koja osvajaju nagrade na raznim svjetskim i evropskim festivalima. Kao malo kojem reditelju, bar iz Španije, uspijeva da mu filmovi postanu prepoznatljivi i autentični.
Vrlo često sarađivao je sa jednom od najvećih španskih i evropskih glumica, Penelopom Cruz, za koju se može reći da je Almodovarova muza. Naime, upravo je on u velikoj mjeri kao reditelj zaslužan za ono što je ona postala i postigla. Takođe, treba pomenuti i njegovu saradnju sa takođe proslavljenim glumcem Antoniom Banderasom, koji je nakon mnogih uloga u filmovima Almodovara ostvario i značajan broj njih u Holivudu. U tom smislu, pored svega onoga što nam je kroz svoje filmove Almodovar podario, može se reći da je i kroz saradnju sa ova dva glumačka imena svakako doprinio njihovoj popularizaciji u svijetu. Kasnije, upravo su Penelopa i Antonio u velikoj mjeri promovisali Španiju kroz filmove i kulturu.
Kao spoj humora, melodrame i drame, Almodovarovi filmovi su nerijetko provokativni i u njima se često provlače teme homoseksualnosti. Jarke boje i upečatljiva fotografija zaštitni su znakovi njegovih filmova. Takođe, treba pomenuti određenu dozu melanholije koja je gotovo pa uvijek praćena odličnom muzičkom podlogom kao neizostavnim segmentom Almodovarovog djela. Nerijetko, radnja njegovih filmova odvija se kroz dva vremenska perioda gdje se prošlost koristi kao vrlo bitan element, koji u velikoj mjeri određuje likove, njihove živote i ono što su postali. Nakon gledanja samo nekoliko njegovih filmova jasno možemo uočiti visok stepen poetičnosti i istančanog ukusa koji se manifestuje kroz niz sitnih detalja, a što najčešće rezultuje vrhunskom fotografijom, režijom i kamerom. Važno je reći da za svoje filmove sam piše i potpisuje scenarije, a što je značajna stvar s obzirom na to da broj filmova koje je snimio nije uopšte mali.
U svom posljednjem filmu „Bol i slava“ kao nikada ranije Almodovar se ogolio pred publikom, iako film nije zvanična autobigrafija. U više navrata rekao je da ne može pobjeći od glavnog lika ovog filma, Salvadora Malja, i da je duboko svjestan da je to on. Film je toliko ličan da glavni lik živi u stvarnom stanu reditelja, pa čak i Antonio Banderas, koji ga glumi, nosi u filmu garderobu Almodovara.”Hulijeta”, “Bol i slava”, “Vraćam se”, “Živo meso”, “Sve o mojoj majci”, “Pričaj sa njom”, “Matador”, samo su neki od mnogobrojnih filmova koje je režirao.
Na kraju, treba reći da bez obzira na to da li smo ljubitelji Almodovarove estetike ili ne, teško se može osporiti njegova umjetnička veličina. Kroz svoju dugogodišnju karijeru i kada nije bio najbolji bio je prvenstveno iskren i svoj, a što je danas generalno, a ne samo u svijetu filma možda i najveći luksuz. Iako u poznim godinama i dalje stvara i živi za film. Almodovar je reditelj koji je odavno ušao u antologiju, kako španskog, tako i svjetskog filma, ne samo zbog nagrada, nego prvenstveno autentične poetike, estetike i filmova koji su doprijeli do publike i kritike.