Prva dva mjeseca postojanja internet stranice “Upoznajsrpsku.com” pokazala su veliku zainteresovanost za ovaj projekat jer, pored 20.000 posjetilaca, o popularnosti sajta svjedoče i brojne poruke koje timu pokretača stižu putem elektronske pošte i društvenih mreža.
Piše: Ognjen Tešić
– Ljudi komentarišu, pitaju, daju prijedloge i sugestije. Imamo veliki broj posjeta iz inostranstva, a često su u pitanju ljudi iz SAD. To govori o aktivnosti naše dijaspore i mnogo nam znači. Takođe, naši profili na društvenim mrežama veoma su praćeni. Trenutno na različitim mrežama imamo preko 20.000 pratilaca, što je odličan rezultat, uzevši u obzir da smo onlajn tek nešto više od dva mjeseca – ističe Ljubiša Šikarac, te dodaje da su i domaći mediji takođe pokazali zavidnu zainteresovanost za ovaj projekat.
Jezgro kreativnog tima čine geografi i prostorni planeri. Pored idejnih tvoraca iz Asocijacije istraživača “Upoznaj Srpsku” iz Banjaluke, Dragana Gajića, Ljubiše Šikarca, Dragana Praštala i Marka Stanojevića, u realizaciju je uključeno više od 10 ljudi različitih obrazovnih profila, a sve se obavlja volonterski.
Posjetioci sajta mogu da kroz virtuelnu prezentaciju “obiđu” gradove, prirodne atrakcije, jezera, bare i močvare, pećine i jame, biljni i životinjski svijet, banje i ljekovite izvore, tvrđave i stare gradove, vjerske objekte, znamenite građevine, etno i eko-sela, muzeje, biblioteke i galerije RS.
– Naši dosadašnji napori mogu da se predstave brojkama: 46 istraživanih opština, više od 10.000 pređenih kilometara, 600 fotografski dokumentovanih lokaliteta, dvije godine kabinetskog rada, 140 dana terenskog rada, 120 posjećenih institucija, 48.000 snimljenih fotografija, preko 1.200 snimljenih koordinata tačaka, 800 prikupljenih bibliotečkih jedinica – navode tvorci projekta i dodaju da se, zasad, na sajtu nalazi samo mali dio ovog sadržaja, te da će ga vremenom dopunjavati.
Savremeno i popularno
Ljubiša Šikarac ističe da je plan da sajt bude izrazito dinamičkog karaktera jer će u budućnosti biti permanentno dopunjavan novim sadržajima, prije svega tekstovima i fotografijama brojnih lokaliteta.
– U skorije vrijeme pojaviće se nove kategorije na sajtu koje će posjetioce bolje upoznati sa planinama, rijekama, arheološkim nalazištima, znamenitim ličnostima i manifestacijama u RS. U pripremi su i potpuno novi sadržaji, kao što su galerije fotografija, mape i video-zapisi. Čitav prikaz Srpske imaće izraženo vizuelan i popularan karakter. Takođe, trenutno radimo na prevodu tekstova sa sajta na engleski i njemački jezik – navodi Šikarac.
Njegov kolega iz tima “Upoznaj Srpsku” Marko Stanojević ističe da je, prilikom osmišljavanja kompletne ideje i terenskog rada, cilj bio evidentirati i “snimiti” što više prirodnih, kulturnih i turističkih vrijednosti RS, bez razlike da li su iskorišćene ili ne.
– Ovakvih potencijala Srpska ima. Definitivno, mnogi nisu vrednovani koliko zaslužuju. Mi smo tu da ih našem stanovništvu prikažemo na savremen i popularan način. Sada nas ljudi često pitaju koje su top-destinacije u RS. Gotovo uvijek navedemo Pješčane piramide u Miljevini kod Foče, lokalitet ekvivalentan Đavoljoj varoši u Srbiji – navodi Stanojević.
Zatim su tu, navodi Stanojević, prašume Perućica, Janj i Lom, kanjon Drine, Tara, Una, planine Kozara, Zelengora i Maglić, Janjske otoke, vrela Plive, arheološki nalazi u Podrinju, crkve brvnare u Krajini, pećina Orlovača i druge vrijednosti.
– Institucije kulture možda nisu atraktivne kao prirodni potencijali, ali su jednako važne u očuvanju tradicije i identiteta naroda. Zato im je posvećena jednaka pažnja u našem istraživanju. Postoje i određeni turistički afirmisani lokaliteti, kao što su Jahorina, banjski centri, Višegrad i Trebinje, o čijoj vrijednosti ne treba trošiti riječi. Mnogo je udaljenih i skrivenih lokaliteta do kojih nije lako doći. Za one koji to ne uspiju sajt “Upoznajsrpsku.com” vodi ih tamo – navodi on.
Zainteresovani mogu da stupe u kontakt s ekipom sajta preko mejla “upoznajsrpsku@mail.com”, ali i posredstvom Fejsbuka, Tvitera, Instagrama i Gugl plusa.
Netaknuti biseri
Kada je riječ o lokalitetima na koje kreatori stranice “Upoznajsrpsku.com” skreću pažnju, neophodno je pomenuti da RS ima četiri prirodna rezervata, od čega tri prašume, Perućicu, Janj i Lom, te Bardaču, kompleks sa 11 jezera.
Perućica je najveća sačuvana prašuma u Evropi, koja se nalazi u istočnom dijelu Nacionalnog parka “Sutjeska”, u izrazitoj uvali planine Maglić. Ona je 1952. proglašena strogo zaštićenim rezervatom. U centralnom dijelu prašume mogu se naći impozantni primjerci bukve, jele i smrče, jedinstveni u Evropi. Mnoga stabla dostižu visinu i preko 50 metara, a pojedina stabla smrče dostižu visinu i od 63 metra. U južnom dijelu opštine Drinić nalazi se prašumski rezervat Lom, čiji centralni dio ima status rezervata “stroge divljine”. Lom pripada planinskom masivu Klekovača. Ovom rezervatu pripada jama Snježnica, u kojoj se snijeg zadržava skoro čitave godine. Prašuma Janj nalazi se u jugoistočnom dijelu opštine Šipovo i predstavlja striktno zaštićeno područje netaknute prirode. Karakteriše je izolovanost. Janj je odsječen od važnijih puteva, što je imalo kao posljedicu očuvanje starog, patrijarhalnog načina života na tom prostoru.
Među atraktivnim vodenim površinama izdvajaju se vrela Plive, prirodna atrakcija koja plijeni ljepotom, a nalazi se manje od 15 kilometara jugozapadno od Šipova. Čini ih nekoliko izvora, od kojih su dva glavna. Voda se pojavljuje ispod strmih odsjeka planina Jastrebnjak i Smiljevac. Utvrđeno je da vode na izvoru Plive potiču iz Glamočkog polja. U Šipovu se nalazi još jedno atraktivno izletište, Janjske otoke, četiri kilometra od izvora rijeke Janj. Ovo mjesto je pravo čudo prirode kraškog svijeta koje podsjeća na niz renesansnih parkova, sa bujnim zelenilom, kaskadama, potocima i malim vodopadima. U Janjskim otokama mogu se iznajmiti sobe u seoskim domaćinstvima.
Jedna od svakako najinteresantnijih prirodnih atrakcija RS, koju i tim “Upoznaj Srpsku” izdvaja kao izuzetan lokalitet, skrivena je kod Miljevine, na starom putu Foča-Sarajevo, u mjestu Šljivovice. To su Pješčane piramide, prirodni fenomen sličan onom u Đavoljoj varoši u Srbiji. Zanimljivi oblici nastali su dugotrajnom erozijom tla, usljed promjena temperature, atmosferskih padavina i vjetra. Na taj način stvoreni su oblici raznih veličina i boja koji se dalje uvećavaju. Zbog bolje pristupačnosti većina posjetilaca Pješčanih piramida obilazi dio ovog lokaliteta koji se nalazi uz sami put. Na udaljenosti od oko 30 minuta hoda od ovih piramida nalazi se markantniji dio tog prirodnog fenomena. Njemu se prilazi kroz šumu nesvakidašnje ljepote. Ove piramide znatno su veće od prethodnih. Šteta je što oba dijela ovog prirodnog fenomena nisu povezana stazama.
Saliv u obliku baklje zaštitni znak Orlovače
Pećina Orlovača, odnosno Savina pećina, najljepša je u RS po bogatstvu pećinskog nakita i dostupnosti. Ulaz Orlovače nalazi se na istoimenom uzvišenju, u zapadnom dijelu romanijskog svoda u dolini rijeke Sinjave. Udaljena je oko jedan kilometar od Sumbulovca, naselja na magistralnom putu Sarajevo-Sokolac i veoma je pristupačna. Raspolaže raznovrsnim pećinskim nakitom – stalagmitima, stalaktitima, salivima, draperijama i bigrenim kadama. Bijeli saliv u obliku okrenute baklje zaštitni je znak Orlovače. Morfološki se može izdvojiti više dijelova pećine, dostupnih turistima: “Ulazna dvorana”, “Zmajeva jazbina”, dvorana “Ermitaž”, kanal “Prolaz svjetionika”, dvorana “Slonovo oko”, “Termopilski prolaz” i dvorana “Romanija”.
Pećinski sistem Orlovače čini preko 2.500 metara ispitanih kanala, dok je 566 metara prilagođeno za posjete turista i osvijetljeno. U pećini su pronađene kosti pećinskog medvjeda, a Orlovača je i stanište jedne od ugroženijih grupa sisara u Evropi, slijepog miša, te autohtonog insekta Charonites zoppai orlovaciensis. Zavod za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa RS svrstao je pećinu Orlovaču u red prirodnih dobara prve kategorije.
eTrafika.net