U arhitektonskom okruženju virtuelna realnost pronalazi višestruku primjenu. Zbog potrebe da se arhitekti i studenti umreže oko parametarskog modelovanja, te da se studentima približe nove tehnologije, u Banjaluci je nastala Ljetna škola Architectural UnReality.
Na nedavno održanoj Školi učesnici su obrađivali temu virtuelne realnosti u arhitektonskom okruženju, pod mentorstvom četiri inženjera arhitekture – Igora Mitrića Lavovskog, Marka Koljančića, Maje Ilić i Dragane Tepić.
“Za arhitekte, urbaniste i uopšteno inženjersku struku nužna je upotreba savremenih tehnologija jer je jezik postao nedovoljno savršen način komunikacije, vizije i ideje. Fizički oblici modela zahtijevaju veći utrošak vremena i finansija, dok se kod virtuelnih modela mogu odmah uočiti vizuelni nedostaci, te promjenom ulaznih parametara direktno vršiti izmjene digitalnog prototipa u relanom vremenu što danas predstavlja nemjerljivu vrijednost”, ističe Marko Koljančić.
Proces projektovanja inače predstavlja konstantno preplitanje virtuelnih i realnih operacija. Prema Elizabeth Grosz, sam proces u virtuelnoj sferi može da se posmatra dvojako: kao mjesto na kojem se konstituišu bestjelesna virtuelna osjećanja i mišljenja o nekom prostoru, odnosno kao polje u okviru kojeg se prezentuje/reprezentuje takvo mišljenje uz pomoć arhitektonskih tehnika (virtuelnih). Da li je polazište skica ili kompjuterska ilustracija mjesto odakle arhitekti kreću, najčešće rezultuju različitim ishodom – projektom. Pojedini arhitekti kompjuterske softvere prihvataju kao medij za dizajniranje, a ne kao alat. Za njih je kompjuter uključen od prve skice. Upravo softveri koji omogućavaju da se tokom projektovanja provjere svi kvaliteti ili nedostaci projekta, virtuelnoj realnosti u arhitektonskoj praksi daje značajno mjesto.
Suprotno tome, neki arhitekti poput Jeana Nouvela smatraju da više ne postoje arhitekti u uobičajenom smislu riječi, postoje inženjeri koji “barataju” određenim normama. On smatra da parametarsko modelovanje ne omogućava arhitekti da ostavi svoj kreativni trag. Sa druge strane, arhitektura nastala parametarskim modelovanjem može da se posmatra kao “unikatna” i arhitektura koja ne može biti na dva različita mjesta, jer parametri koji važe za jednu lokaciju ne važe za drugu.
Oba ova pristupa su relevanta u procesu projektovanja i upravo ovakve radionice studentima pružaju mogućnost da se upoznaju sa oba načina i odluče koji im je bliži.
Tako je 18 učesnika Ljetne škole imalo priliku da se okuša u drugačijem vidu projektovanja, predvođeno savremenim tehnologijama. Svaki učesnik je birao lokaciju i na osnovu definisanog koncepta “priče” modelovao svoj projekat. Pored toga, studenti su renderovali svoje modele da bi im dali što realniji izgled u interakciji sa ambijentom.
“Za manipulaciju sa virtuelnom stvarnosti, koristili smo Unreal Engine 4 koji je prevashodno namijenjen za programere igrica, ali smo ga mi prilagodili našim potrebama. Kupili smo već izmodelovano arhitektonsko okruženje – napušteni industrijski grad unutar koga su učesnici radionice intervenisali sa svojim projektima/modelima”, govori Dragana Tepić.
Kako navodi, za modelovanje studenti su koristili softver Rhinoceros i njegov plugin Grasshopper. Grasshopper ne zahtijeva poznavanje programiranja ili skriptanja, ali omogućava arhitektima (dizajnerima) da izgrade kako jednostavne, tako i kompleksne oblike pomoću generativnih algoritama. Neki od najpoznatijih arhitektonskih biroa poput Zahe Hadid ili Normana Fostera, upravo koriste Rhinoceros i Grasshopper u procesu projektovanja. Ideja je bila da se tokom procesa modelovanja, model iz Rhinocerosa ubaci u Unreal Engine 4 i uz pomoć HTC VIVE naočara sagleda iz svih uglova. Po infiltriranju svih modela u industrijski grad, uslijedilo je definisanje putanje kroz koju je svaki posjetilac na otvaranju izložbe, uz pomoć naočara mogao da prođe.
Sem toga, mentori bi uspjeli da na kraju svakog dnevnog bloka pronađu uspješne pojedince iz te branše koji su podijelili svoje iskustvo sa učesnicima približavajući im na taj način primjenu digitalnog predstavljanja ideje u praksi, kao i da im obezbijede četiri stručne prakse.
Ponosni na ovogodišnji rezultat rada i na veliku zainteresovanost studenata iznose buduće planove i ideje.
“Sljedeće godine planiramo da nastavimo sa organizacijom Ljetne škole u okviru koje će studenti raditi sa najnovijim tehnološkim dostignućima koji im mogu pomoći u njihovom radu. Ove godine je radionica bila regionalnog karaktera, ali nam je ideja da ona preraste u međunarodni karakter, a kroz nekoliko godina i u jednu ozbiljnu konferenciju kojoj bi prethodila radionica, a na konferenciji bismo imali eminentne stručnjake iz oblasti parametarskog dizajna i digitalne fabrikacije. Takođe, videomapping nam je iznimno zanimljiv i moguća tema narednih radionica”, zaključuju oni.
Svoje virtuelne modele, studenti su predstavili na plakatima koji su takođe bili dio izložbe. Radovi se mogu pogledati do kraja decembra na AGGF-u, Drugi studentski kampus, sala K2.
eTrafika.net – Sandra Ćurlić
Photo credit: Želimir Zrnić, Nikolina Hassam Dorsen, Stamenko Mijatović