“Analiza pristupačnosti ostvarivanja biračkog prava za osobe sa različitim vrstama invaliditeta u BiH” pokazuje da se osobe sa invaliditetom u BiH i dalje ne posmatraju kao politički aktivni građani/ke i da postoje sistemski nedostaci za ostvarivanje njihovog prava na ravnopravno učešće u javnom i političkom životu zemlje.
Izvor: Saopštenje
O arhitektonskoj pristupačnosti izbornih mjesta se donekle vodi računa, dok o pristupačnosti glasačkog materijala nema ni riječi. Iz sadržaja glasačkog listića vidljivo je da zakonodavac nije prepoznao ni jedan element pristupačnosti informacija prilikom osmišljavanja izgleda glasačkog listića, stoji u Analizi.
“Prilikom izbora članova opštinskih izbornih komisija vodi se računa o polnoj i nacionalnoj strukturi, dok se invaliditet i pripadnost manjinskim grupacijama ne pominju. U označavanju biračkih mjesta (brojevi i oznake koje im dodjeljuje CIK) nema oznake koja ukazuje na to da je biračko mjesto pristupačno za osobe sa invaliditetom (OSI), što predstavlja poteškoću OSI pri njihovom izboru na koji način će konzumirati svoje biračko pravo. Ne vodi se statistika o broju registrovanih birača sa invaliditetom, niti o broju OSI koje su izašle na izbore”, navedeno je.
Ovo su samo neki od nalaza Analize koja je ispitivala koliko je aktivno i pasivno izborno pravo dostupno osobama sa invaliditetom u BiH analizirajući prakse institucija za sprovođenje izbora na državnom i lokalnom nivou; iskustva i stavove samih osoba sa različitim vrstama invaliditeta, te njihovo učešće i zastupljenost u političkim partijama i njihovim programima.
Analizirani su odgovori dobijeni od 14 opštinskih i gradskih komisija, uključujući i Centralnu izbornu komisiju, upitnici koje je ispunilo 80 osoba sa invaliditetom iz urbanih i ruralnih dijelova BiH (48 muškaraca i 32 žene), te odgovori 3 od 14 političkih partija na čije adrese su poslani upitnici. Osim toga analizirani su i međunarodni i domaći propisi i procedure relevantne za ostvarivanje bričkog prava OSI u BiH.
Autori/ke Analize posebno skreću pažnju da iznošenje glasačkog materijala ispred biračkog mjesta ili glasanje putem mobilnih timova ne predstavlja ravnopravno uključivanje OSI u život zajednice, već separaciju.
“Samo glasanje na istim mjestima gdje glasaju i osobe iz uobičajene populacije, može obezbijediti integraciju OSI u zajednicu”, navode, izmedju ostalog, autori/ke Analize koja je dostupna na ovom linku.
Analiza je nastala je u okviru projekta “Zajednice različitih, ali ravnopravnih građana”, kojeg realizuju Organizacija amputiraca “Udas” Banjaluka u partnerstvu sa Helsinškim parlamentom građana Banjaluka i UG “Nešto Više” iz Sarajeva, a koji podržava Evropska unija.
Ovo je druga u nizu analiza koje se bave aspektima pristupačnosti različitim sfera života osobama sa invaliditetom u BiH i usklađenosti domaćih propisa sa EU standardima u oblasti invaliditeta.