„Nakon svega što ste izgubili, nijedno dijete ne zaslužuje svijet više nego vi. Ali kada odete odavde, ne očekujte ništa. Zaslužite mjesto u svijetu, kao što ste zaslužili prijateljstva ovdje.“ (citat iz filma)
Piše: Vedran Grahovac
Tema Aušvica, ostalih logora i Holokausta uopšte često je obrađivana na filmskom platnu. Mnogo puta do sada razni reditelji bavili su se počinjenim strahotama kroz istorijske spektakle, teške i depresivne drame ili pak dokumentarne filmove. Najčešće, prikazivani su događaji u samim logorima ili svjedočenja ljudi koji su logore preživjeli. U filmu „Vindermerova djeca“ (The Windermere Children) iz 2020. godine reditelj Michael Samuels se odlučuje da ovu temu obradi bez samog prikaza dešavanja u logorima, odnosno, da se pozabavi onim periodom života neposredno nakon logora koji je uvod u normalni i svakodnevni život, ako je on uopšte poslije svega i moguć.
Radnja filma smještena je u 1945. godinu gdje pratimo grupu djece koja su preživjela logore i u okviru projekta britanske vlade dolaze na izolovano imanje Kalgarat pored jezera Vindermer. Cilj tog projekta jeste njihova rehabilitacija i resocijalizacija, te pokušaj da se kroz jedan poseban program u periodu od četiri mjeseca oni „osposobe“ za samostalni život. Istraumirani i puni „ožiljaka“ mnogi od njih će zajedno sa osobljem obavljati razne aktivnosti kako bi se pripremili za ono što zovemo život koji postoji i mimo logora, što je njima neshvatljivo.
Polazeći od stvarnih događaja reditelj se bavi prvenstveno posljedicama boravka u logoru kao nečim što je tu djecu formiralo i neminovno odredilo. Te posljedice zapravo su razne traume i ožiljci duboko urezani u njih i koji se ne mogu tako lako izbrisati, ali se mogu bar u određenoj mjeri prihvatiti i prevazići kako bi ta djeca nastavila sa životom. Upravo tim prevazilaženjem i pokušajem resocijalizacije djece bave se „Vindermerova djeca“.
Upoznajući djecu iz logora, mi se u stvari upoznajemo sa svim strahotama i užasima koji su se u logorima dešavali, iako te užase nijednog trenutka ne vidimo direktno. Zapravo, sve traume i strahove ove djece vidimo kroz nekoliko efektnih scena nakon kojih nastaje muk i nakon čega shvatamo koliko je resocijalizacija ove djece teška. Upravo te scene čine bolji segment ovog ostvarenja, koje je na momente blistavo, iako je kao cijelina moglo funkcionisati bolje.
Kroz priču o projektu resocijalizacije „Vindermerova djeca“ govore o jednom od najmračnijih perioda ljudske civilizacije. To je vrijeme negiranja ljudskih života, ljudskog dostojanstva i negiranje čovjeka kao individue. Čovjeka koji to zapravo nije i koji se pretvara u strašljivo, ponizno i poslušno biće. Nakon svega proživljenog u logoru postavlja se pitanje koliko je nakon toga život uopšte moguć. Reditelj na to pitanje svakako daje odgovore, ali u formi svjedočenja djece koja pričaju tek na kraju filma, ali kao odrasli ljudi.
U tom smislu, možemo reći da je ovo priča o novom početku, novom životu i novim nadanjima. Obavljajući aktivnosti u okviru projekta junaci ovog filma počinju od nule upoznajući život kakav bi on trebao da bude. U njemu oni imaju slobodu, izbor, ali i odgovornost za ono što čine. Zapravo, po prvi put oni shvataju koliko život može biti lijep iako su svjesni da će bez porodica koje su mnogi od njih izgubili on takođe biti i više nego težak.
Dobru ideju i koncept reditelj uspijeva da solidno realizuje uz sve mane i nedostatke filma. Pored efektnih scena, iz kojih samo naslućujemo sav užas logora, treba pomenuti pristojnu kameru i fotografiju. Prikazujući nam ljepote u vidu prirodnog okruženja u kojima se nalaze djeca, reditelj kao da kroz njih namjerno naglašava sav raskoš i radost koju nam život može podariti bez obzira na sve poteškoće na koje često znamo nailaziti. Na kraju, možemo reći da su „Vindermerova djeca“ emotivan film vrijedan gledanja, koji upozorava i podsjeća na sva zla koja je ljudski rod spreman učiniti, ali i sve ono što su ljudi spremni izdržati.
Godina: 2020
Država: Njemačka, Velika Britanija
Režija: Michael Samuels
Scenario: Simon Block
Uloge: Thomas Kretschmann, Ramola Garai, Ian Glen, Tim McInnerny, Marcel Sabat
Žanr: Drama
Trajanje: 88 minuta