Miroslav Momčilović nezaobilazno je ime kada govorimo o savremenom srpskom filmu. Već od 2006. godine i svog debitantskog filma „Sedam i po“ pobrao je simpatije publike i kritike. Za kratko vrijeme ovaj film je stekao status kultnog u Beogradu i na neki način postao temelj i lična karta svega onoga što će ovaj reditelj kasnije raditi. U svojim filmovima sarađivao je sa najvećim glumačkim imenima Srbije i regije. Kao i svi veliki reditelji kreirao je specifičan filmski izraz i poetiku a koja je, pokazalo se, vrlo prijemčiva i publici i kritici.
Piše: Vedran Grahovac
Već u svom prvom filmu „Sedam i po“ Momčilović daje naznake i odlike onoga po čemu će biti u svojim kasnijim filmovima prepoznatljiv. Kroz uglavnom duhovite i komične situacije nerijetko je oslikavao portrete ljudi u kojima se mnogi od nas mogu prepoznati. To su naši prijatelji, rodbina i komšije. Zapravo, humor i smijeh koristi kao sredstvo da nam ispriča jednu mnogo ozbiljniju priču koja je u stvari priča o nama i našoj stvarnosti. Baveći se temom smrtnih grijehova u filmu „Sedam i po“ kroz nekoliko odvojenih priča Momčilović prezentuje nevjerovatno autentičnu sliku našeg mentaliteta, ali i univerzalnu sliku ljudi i onoga što su oni već stotinama godina.
Sa filmom „Smrt čoveka na Balkanu“ pomjerio je granice kada govorimo o ideji i tehničkim parametrima, bar u srpskom filmu. Naime, film je sniman jednom kamerom, koja je postavljena u dnevnu sobu stana u kojoj se odvija radnja. Smrt pijaniste u ovom filmu Momčilović koristi kao povod da se njegove komšije, policija i još mnogi nađu u sobi i pokažu svoje pravo lice neznajući da kamera sa računara snima. Baš u ovom filmu Momčilović u stilu nekih ranijih velikih domaćih pisaca oslikava naše portrete, živote i poglede na svijet.
U svojim filmovima, gotovo pa redovno, Momčilović se bavi običnim i marginalizovanim slojem stanovništva. Ljudima koji su i pored određenih kvaliteta upali u žabokrečinu okruženja u kojem se nalaze postajući njen talog. Nekada svojom greškom a nekada spletom raznih drugih okolnosti oni su po strani, nevidljivi i ljudi pored kojih život prolazi. Taj život zapravo je daleko od njih i oni su nerijetko samo puki posmatrači svijeta oko sebe i donekle sporedne figure na šahovskoj tabli a koju zovemo život.
Takođe, jedna od zajedničkih crta svih njegovih filmova jeste Beograd kao mjesto odigravanja radnje. Nekada je to Novi Beograd a nekada druga naselja koja zapravo prenose autentičnu atmosferu beogradskog duha. Taj duh i šarm ovog grada u onom pozitivnom, ali i negativnom kontekstu Momčilović uspijeva da dočara kroz maestralno napisane karaktere a koje najčešće tumače neki od najvećih glumaca regiona sa kojima Momčilović po pravilu sarađuje. Iako njegovi filmovi jesu autentičan portret Beograda i njegovih ulica oni su isto tako i portret savremenog čovjeka, njegovih problema i egzistencijalnih pitanja a koja se gomilaju iz dana u dan. Neke od mnogih kultnih i sada već čuvenih scena savremene srpske kinematografije upravo su snimljene u filmovima Miroslava Momčilovića.
U svom najnovijem filmu „Vikend sa ćaletom“ koji se u novembru ove godine pojavio u bioskopima Momčilović ostaje vjeran svom stilu u kome se smijeh miješa sa emocijom. Sa druge strane donekle pravi i odmak od svojih ostalih filmova u smislu što ovaj možda i više nego prethodni ima vrlo izraženu i kompleksnu dramsku notu koja gledaoca tjera na suze. Prvo suze od smijeha pa tek onda od drame i teških situacija koje nam kreira život.
Sa samo pet filmova Momčilović je uspio da se pozicionira u sam vrh ne samo srpske nego i regionalne kinematografije. Prepoznatljivog filmskog jezika postao je reditelj koji je sinonim za zabavan film koji se nerijetko gleda sa knedlom u grlu. Pored režije za svoje filmove piše i scenarije a koji su zapravo temelj njegovih filmova. Upravo kroz sjajno napisane priče i likove uspijeva da njegovi filmovi budu ogledalo nas, našeg društva i onoga što jesmo. Veliki scenarista i reditelj koji je za relativno kratko vrijeme ostavio dubok trag u srpskom filmu. “Sedam i po”, “Čekaj me ja sigurno neću doći”, “Smrt čoveka na Balkanu”, “Smrdljiva bajka” i “Vikend sa ćaletom” filmovi su koje je režirao i za njih pisao scenarije.