Počitelj je istorijski gradić orijentalno – mediteranskog karaktera, poznat još pod imenom „Grad od kamena“ kako ga je nazvao nobelovac Ivo Andrić. Smješten je u dolini Neretve, na svega 3 km od Čapljine. Ovaj tihi neobični gradić prvi put se spominje 1444. godine u poveljama kralja Alfonsa V, kao tvrdi grad na Neretvi.
Počitelj je bio grad stražar koji je vijekovima bdio nad Neretvom, to je grad koji u sebi krije živopisne kuće, kule, tvrđavu, kao i ostatke građevina starih više od 400 godina. Ovaj srednjovjekovni biser Hercegovine prema popisu iz 1991. godine imao je više od 600 stanovnika, a danas je taj broj znatno manji, tek oko 13 porodica, koje čini uglavnom starija populacija.
O porijeklu imena ovog grada u kojem se prepliću prošlost i sadašnjost, malo se zna, jedni tvrde da je izvedeno od riječi „počivati“, a drugi da Počitelj duguje svoje ime riječi „čitelj“ koja označava utvrđenje. Iako je porijeklo imena ovog grada i dalje zagonetka, jedno je sigurno da je to grad čije zidine pamte mnogo, a ono što je u kamenu zapisano, nikad se ne može izbrisati.
Iako se u pisanim dokumentima pojavljuje 1444. godine, smatra se da ga je podigao bosanski kralj Tvrtko 1382. Neke od građevina koje čine ovaj grad tako posebnim i jedinstvenim, jesu Šišman – Ibrahim pašina džamija iz 15. vijeka, remek-djelo arhitekture osmanskog perioda koju je sagradio hadži Alija Mujezinović, kao i čuvena Sahat kula iz 17. vijeka. Sahat kula se nalazi u neposrednoj blizini Šišman – Ibrahim pašine džamije i služila je kao skrovište stražarima koji su čuvali grad od neprijatelja.
Pored svih znamenitosti koje krase ovaj gradić u dolini Neretve, njegove posjetioce najviše oduševljava stil kojim su se gradile kuće, jer svaka od njih odiše mirom, ima svoju priču i prelijep pogled na Neretvu i cijeli grad. Kuće su skladno sagrađene, tako da niko nikom ne smeta, i da svako ima svoj dio pogleda ne rijeku Neretvu. Svaka od njih ima glavni ulaz, ali i onaj sporedni tzv. kapidžik koji vodi do prekrasnih vrtova. Na svakoj građevini i svakom kamenu uklesani su tragovi prošlosti, koji svjedoče o životu ljudi tog grada, vijekovima unazad.
Pisati o Počitelju, a ne spomenuti umjetničku koloniju, bila bi prava šteta. U Gavran Kapetanovića kućama otvorena je 1964. godine jedna od prvih likovnih kolonija na prostoru jugoistoka Evrope. Grad je u ratu bio razoren, pa je tako i kolonija bila devastirana, ali je obnovom ponovo privukao umjetnike iz cijele zemlje, ali i svijeta, koji se druže i razmjenjuju iskustva u podneblju ove neobične ljepote.
Bez sumnje, može se reći da ovaj mali grad u dolini Neretve predstavlja pravo Hercegovačko blago i nešto što je u svakom slučaju vrijedno pažnje. Svojom bogatom istorijom i ljepotom svakako ne zaslužuje da bude zaspostavljen.
eTrafika.net – Nataša Mihajlović