Svake godine u Americi snimi se određeni broj nezavisnih ili pak art filmova, koji po svojoj poetici i sadržaju odstupaju od onoga što je u većini, a što najčešće gledamo u Holivudu. Nerijetko, ti filmovi kao da se obraćaju evropskoj publici i nude sliku jedne drugačije Amerike. Oni su sušta suprotnost priči o američkom snu i lažnom sjaju, koji često zna biti prisutan u mejnstrim filmovima. Jedan takav film jeste i „Nomadland“ iz 2020. godine rediteljke Kloi Žao (Chloe Zhao). Pored nagrade Zlatni lav na festivalu u Veneciji, osvojio je veliki broj nagrada kojih je sve ukupno 123 i postao jedan od najnagrađivanijih filmova prošle godine.
Piše: Vedran Grahovac
Radnja filma prati Fern (Fern), srednjovječnu ženu kojoj umire suprug i koja ostaje bez posla nakon što zatvaraju fabriku u kojoj je godinama radila. Sa zatvaranjem fabrike počinje izumirati mjesto u kojem je živjela i Fern počinje živjeti drugačije. Ona počinje putovati svojim kombijem koji joj postaje dom (kamp kućica) i usput obavlja razne sezonske poslove. Na tim putovanjima pridružuje se nomadima u komunama, koji borave u nenaseljenim predijelima i prostranstvima u kojima uglavnom nema civilizacije.
Iako je, bar donekle, u pitanju film ceste u kojem se glavna junakinja konstantno kreće, dom se ovdje pojavljuje kao jedan od centralnih motiva filma. Gubeći supruga i stalan posao, Fern se suočava sa novom realnošću u kojoj, uprkos svemu, ne želi da prihvati ulogu žrtve. Kroz probleme u kojima bi mnogi poklekli, ona ostaje nasmijana i svom životu daje, ili bar pokušava, dati novi smisao. Taj smisao jeste nepristajanje na to da stane fizički, ali i duhovno. On je širokogrudo pružanje ruku svijetu, novim ljudima i novim iskustvima. Na tom putu komunikacija sa prirodom i okruženjem je konstanta. Fren se vraća stanju naših predaka, počinje živjeti ispočetka, iako je i prije bila sklona nomadskom životu.
Ljudima koje Fern sreće zajedničko je jedno. Naime, svi oni pretrpjeli su određeni gubitak u životu koji je bio jedan od uzroka da se odmetnu od civilizacije i opšte prihvaćenog načina života. Iako u pozadini ove priče jeste ekonomska kriza, gubitak posla i ljudi kao žrtve sistema, rediteljka ne ulazi dublje u analizu tog aspekta. Bazirajući priču na iskustvima stvarnih nomada i njihovih života, ona nam prezentuje jednu alternativnu i hipi priču koju možemo posmatrati i kao potragu za srećom, slobodom i svojim istinskim „ja“.
Pored uobičajene slike Amerike, koju najčešće gledamo u filmovima, Kloi nam pruža uvid u jednu drugu Ameriku kakvu sigurno ne viđamo često. Ona je mirna, tiha i uglavnom pitoma. Iako ljudi o kojima govori nemaju puno, bar po parametrima vladajućih društvenih normi, čini se da su oni mnogo srećniji i slobodniji od mnogih koji bar na prvi pogled imaju sve. Ti ljudi su portret američkog društva koje svakako postoji, ali o kojem ne znamo mnogo. S tim u vezi treba reći, da su mnogi u filmu stvarni nomadi koji zapravo glume sami sebe. Svi ti ljudi, uprkos putovanjima, sreću su ipak našli u sebi i predjelima koji ih okružuju.
U ulozi Fern sjajno se snašla Frensis Mekdormad (Frances McDormad). Jednostavna, prirodna i šarmantna, ostavlja utisak kao da uopšte ne glumi i kao da je zaista jedan od nomada. Još jednom, pokazuje svoj raskošan talenat i dokazuje autentičnost sebe kao glumice. Pored nje, vizuelni aspekt igra vrlo bitnu i važnu ulogu u filmu. Prelijepi prijedeli Amerike i krajolici koji ostavljaju bez daha, sastavni su dio scenografije bez koje bi ovaj ovaj film bio nezamisliv. Sve to praćeno je odličnom muzičkom podlogom koja upotpunjuje kompletan utisak.
Laganog i sporog tempa, „Nomadland“ je meditativna drama koja govori o ljudima sa društvene margine koji su svojim životima ipak dali smisao. Bogate fotografije i muzike jedan je od onih filmova koji je više namijenjen festivalskoj nego bioskopskoj publici. Pored nagrada, našao se i na mnogim listama najboljih fimova prošle godine. U pitanju je kvalitetno ostvarenje sa ulogom koja će vjerovatno biti nominovana za Oskara. Film za one koji vjeruju da je drugačiji život moguć.
Godina: 2020.
Država: Amerika, Njemačka.
Režija: Chloe Zhao.
Scenario: Jessica Bruder, Chloe Zhao.
Uloge: Frances McDormand, Gay DeForest, Patricia Grier, Linda May, Angela Reyes.
Žanr: Drama.
Trajanje: 108.minuta.