Predrasude o osobama sa invaliditetom i o njihovoj seksualnosti su široko rasprostranjene u našem društvu. Upravo zato kratki dokumentarni film „Kako mi TO radimo?“, koji je snimio Psihološki centar „Sense“ iz Banjaluke, prikazuje stavove tri žene sa invaliditetom o seksualnosti i razbija predrasude da se radi o aseksualnim bićima.
Piše: Nataša Tomić; Foto: Davorin Reljić
Prema riječima Jovane Džever iz Psihološkog centra Sense, osobe sa invaliditetom se u društvu obično smatraju aseksualnim ili se misli da, ukoliko nađu partnera, to uvijek takođe mora biti osoba sa invaliditetom. Baš su iz tog razloga i odlučili snimiti film i svima pokazati da invaliditet nije nikakva odrednica.
„Činjenica je da imamo u praksi tako divnih primjera koji razbijaju predrasude o partnerskim relacijama i govore nam o tome da je zapravo važno ono što nosimo i imamo u sebi, stavljajući spoljašnji izgled u drugi plan. Baš zato smo htjeli filmom, kao moćnim savremenim medijem da prenesemo poruke o tome da je seksualnost dio svih nas. Film na mnogo lijep način, bez ikakve patetike predstavlja stavove tri predivne žene, a mi vjerujemo da će u određenom smislu uticati na širenje percepcije o osobama sa invaliditetom kao osobama sa svim svojim karakteristikama i da je invaliditet samo jedan dio njih koji ih ne karakteriše kao osobe“, ističe Jovana.
Pored dokumentarnog filma, Centar je sproveo i istraživanje o percepciji seksualnosti kod osoba sa invaliditetom koje je poslužilo za kreiranje radionice „Ljubav prema sebi nije sebičnost“, a koja je imala cilj da kod žena sa invaliditetom razvije ljubav prema sebi.
„Radionicu je vodila koleginica Ana Šatara i fokus rada je bio na tome da se kod određene grupe žena sa invaliditetom, kroz konkretna znanja i vještine razvije ljubav prema sebi. Osnažene žene su kroz produbljivanje i osvještavanje određenih psiholoških kapaciteta u sebi direktno radile na unaprijeđenju ličnog psihološkog rasta što je zapravo jedan od važnijih faktora unaprijeđenja života“, govori naša sagovornica.
Kako ističe Jovana, detaljni rezultati sprovedenog istraživanja će biti predstavljeni u narednom periodu, ali su došli do zaključka da je stepen samostalnosti direktno povezan sa raspoloženjem.
„Ono što je možda zapravo najznačajniji podatak jeste da je stepen samostalnosti povezan sa depresivnim ispoljavanjima. Znači što je osoba više samostalna, manje je depresivna i obrnuto, što je više zavisna od pomoći drugih to je depresivnost veća a samim tim zadovoljstvo životom manje. Izmijenjeno tijelo i svijest o smanjenoj funkcionalnosti može dovesti do negativnih stavova o sebi što predstavlja podlogu za razvoj depresivnih stanja i indirektno određuje kvalitet života i stepen opšteg zadovoljstva“, ističe Džever.
Dokumentarni film, sprovedeno istraživanje i radionica su realizovani u okviru projekta „Skini predrasudu, obuci privlačnost“ koju je Psihološki centar Sense realizovao u saradnji sa Ekumenskom inicijativom žena iz Omiša. Autorke filma su Anja Kavić (režija), Ena Mitrovska (scenario) i Tajana Dedić Starović (montaža).